heupprothese

Vervanging van het zieke heupgewricht door een kunstgewricht

Indicatie voor een heupprothese

Soorten heupprothesen

Er bestaan verschillende soorten heupprothesen en een bepaald type prothese kan op verschillende manieren geplaatst worden. De keuze wordt bepaald door verschillende factoren zoals indicatie, leeftijd, botkwaliteit, activiteitsniveau etc. Onderstaand schema geeft een overzicht van de mogelijkheden en evoluties. De keuze is geval per geval anders en wordt bepaald in samenspraak tussen patiënt en chirurg

1) volgens type

Totale heupprothese: zowel de bekkenpan als de heupkop worden vervangen (fig 1)
Resurfacing heupprothese (ook wel eens sportheup genoemd): de pan in het bekken wordt vervangen, de heupkop wordt niet verwijderd, maar wordt thv zijn gewrichtsoppervlak bekleed met een metalen hoes (fig 2)
Bipolaire (bicentrische) heuprothese: alleen de heupkop wordt verwijderd en vervangen, de pan in het bekken wordt niet vervangen (fig 3)

2) Volgens fixatiemethode van de prothese

gecementeerde prothese: de componenten (nieuwe stem en/of pan) worden dmv botcement vastgezet in het bot (fig 4)
cementloze prothese: femorale en acetabulaire component worden aangepast aan de grootte en doormeter van bekken en dijbeen (press fit), de gebruikte materialen laten beenderige ingoei van de prothesen toe (fig 5)

3) Volgens toegangsweg van de operatie

Anterieur:Het heupgewricht wordt langs de voorzijde van de heup benaderd en vervangen. Bij deze ingreep gaan we tussen de spieren door en moeten deze niet worden doorgenomen.
Posterieur: Het heupgewricht wordt langs de achterzijde van de heup benaderd en vervangen.
Anterolateraal: Het heupgewricht wordt langs de voor- en zijkant van de heup benaderd en vervangen. (Deze toegangsweg wordt in ons centrum minder vaak toegepast.)

4 ) Volgens aard van het dragend oppervlak

Ook tussen de nieuwe heupkop en bekkenpan kan slijtage optreden. Om deze slijtage te beperken worden materialen gebruikt die maximale weerstand bieden tegen afslijten, voldoende stevig zijn en door het lichaam verdragen worden. Door deze sterke en vernieuwd materialen, gaat een heupprothese vandaag de dag 15 tot 20 jaar mee. De meest gebruikte koppels (kopje en pan) zijn :

metalen kopje en polyethyleen (UHMWPE) pan
metalen kopje en metalen pan
keramiek kopje (aluminiumoxide) en keramiek pan

Procedure

Wanneer de toegangsweg naar de heup is gemaakt zal eerst de femurkop verwijderd worden (Fig 1). Hierdoor krijgen we toegang tot het acetabulum (de pan). Dit wordt gefreesd een aangepast voor de nieuwe pan (fig 2 en 3). Vervolgens wordt het femur (dijbeen) aangepast aan de nieuwe prothese (Fig 4). Wanneer ook deze geplaatst is zal de prothese vervoledigd worden door het plaatsten van een heupkopje.

Nazorg Op afdeling

eerste dag postop:
- transfer van bed naar zetel
- opzitten
- starten met gangrevalidatie (steunname toegelaten)
tweede en daaropvolgende dagen( in de oefenzaal ) :
- verdere gangrevalidatie
- voorzichtige mobilisatieoefeningen
- tonificatieoefeningen van heup- en dijspieren

Nazorg Ontslag naar huis

eens de heup goed beweeglijk is, de wonde mooi droog is, de pijn onder controle is en de patiënt goed in staat is om te stappen

Nazorg Thuis

verdere gangrevalidatie en oefentherapie met progressieve steunname
Toediening van spuitjes tegen de trombose gedurende 6 weken
Anti-trombosekousen gedurende 6 weken

Complicaties van een heupprothese

Het complicatierisico ligt tussen de 0 en 5% de belangrijkste zijn:

Heupdisclocatie (ontwricting tussen bolletje en pan)
Infectie
Bloeduitstorting
DVT of bloedklonter in de onderbenen (hiervoor krijgt u preventief spuitjes)
Voosheid ter hooghte van de laterale dij (door tractie op de Nervus Cutaneus Femoris Lateralis)